Ontmasker drogredenen

Drogredenen zijn als ongenode gasten aan de vergadertafel, vaak onuitgenodigd maar toch aanwezig. Het is niet ongebruikelijk om tijdens discussies getuige te zijn van de bekende trucs zoals de persoonlijke aanval, de stroman, en het valse dilemma. Helaas dragen deze afleidingsmanoeuvres zelden bij aan de inhoudelijke discussie en bemoeilijken ze eerder de besluitvorming. In deze blog gaan we dieper in op de alomtegenwoordigheid van drogredenen en delen we drie waardevolle tips om ermee om te gaan.

Drogredenen: De Stoorzenders van de Discussie

Drogredenen zijn argumenten die schijnbaar logisch lijken, maar bij nader inzien de kern van de zaak ontwijken. De persoonlijke aanval richt zich op de spreker in plaats van op het argument. De stroman creëert een vervormd beeld van het oorspronkelijke standpunt, terwijl het valse dilemma de schijnbare keuze beperkt tot slechts twee opties, waardoor andere mogelijkheden worden genegeerd. Dit zijn pas drie voorbeelden. Check vooral de wikipedia pagina over drogredenen. De Engelse is nog uitgebreider dan de Nederlandse. Door ze kennen ga je ze eerder herkennen. Hieronder in volgelvlucht een aantal veel voorkomende drogredenen:

Waarom zijn ze Schadelijk? 

Drogredenen verstoren niet alleen de harmonie van de discussie, maar ze saboteren ook de besluitvorming. Wanneer het debat afdwaalt naar persoonlijke aanvallen of misleidende keuzes, gaat kostbare tijd verloren die beter besteed had kunnen worden aan het verkennen van oplossingen en het nemen van weloverwogen beslissingen. Zeker als de belangen groot zijn hebben mensen voordeel bij het verstoren van de inhoud. De stelregel is: hoe hoger de belangen, hoe groter het aantal drogredenen. 

Drie Tips om met Drogredenen om te gaan

**1 Blijf Onverstoorbaar: Als je geconfronteerd wordt met een drogreden, blijf dan kalm en laat de persoonlijke aanval van je afglijden. Focus op de inhoud en vermijd emotionele reacties die de discussie verder kunnen vertroebelen. Alles waar je op reageert komt centraal staan dus weersta de verleiding om een reactie te geven. Voor je het weet zit je verstrikt. Een inspirerend filmpje is Reagan tijdens een verkiezingsdebat: 

**2. Terug naar de Inhoud: Breng de discussie terug naar waar het om draait: de inhoud. Zit je in een debat: wijs op de drogreden en nodig uit tot een constructief gesprek over de werkelijke kwestie. Zit je aan de vergadertafel: benoem de drogreden niet maar geef een korte reactie en breng het terug. Voorbeelden van een korte reactie zijn: 

  • Boeiend, en waar ik nog benieuwd naar ben… 
  • Lijkt mij goed om nog even terug te gaan naar…
  • Wat nog open staat…

De bovenstaande voorbeelden zijn brugzinnen. Door brugzinnen kan je de focus verleggen naar de inhoud en herstel je de koers van de discussie.

**3. Stel Sturende Vragen: Gebruik sturende vragen om de gesprekspartner naar de kern van de zaak te leiden. Sturende vragen zijn gesloten vragen. Juist in communicatietrainingen wordt er vaak heel veel aandacht gegeven aan open vragen maar juist gesloten vragen geven Duidelijkheid. Bijvoorbeeld: Zou je kunnen verduidelijken of je voor of tegen dit voorstel bent en waarom? Dit is een hele sturende vraag die de discussie terugbrengt bij de inhoud. Zelf als iemand aangeeft tegen jouw voorstel te zijn heb je een mooi resultaat. Het is natuurlijk nooit leuk als mensen het niet met je eens zijn maar juist bij besluitvorming van tegengestelde meningen belangrijk en een goede discussie op inhoud maakt een besluit rijker. 

In het onderstaande filmpje een mooi voorbeeld van de kracht van vragen:

Een kenmerk van drogreden is dat ze bewijslast ontduiken. Door de sturende vraag nodig je iemand uit om kleur te bekennen en bewijslast op zich te nemen. Sturende vragen dwingen anderen om na te denken en bevorderen een constructieve dialoog.

Nog even een concreet voorbeeld: De persoonlijke aanval in een projectbespreking

Stel je voor: Tijdens een bespreking over de voortgang van een project brengt Lisa, een teamlid, enkele zorgen naar voren over de efficiëntie van de huidige werkwijze. In plaats van op de inhoud van haar opmerkingen in te gaan, reageert Tom, een ander teamlid, met een persoonlijke aanval-drogreden.

Tom zegt: “Lisa, ik begrijp niet waarom je altijd zo negatief bent. Misschien ben je gewoon niet geschikt voor dit project als je constant problemen ziet in plaats van oplossingen aan te dragen.”

In dit voorbeeld maakt Tom gebruik van een persoonlijke aanval om Lisa’s bezorgdheid te marginaliseren en haar professionaliteit in twijfel te trekken. Hierdoor wordt de focus weggeleid van de inhoudelijke discussie over de projectefficiëntie.

Hoe hiermee om te gaan?

Behoud Kalmte: Laat je niet meeslepen door de persoonlijke aanval. Blijf kalm en professioneel, vermijd emotionele reacties.

Richt je op de inhoud en stel een sturende vraag? Zeg bijvoorbeeld: “Ben nog wel benieuwd of je ziet waar ik inhoudelijk vandaan kom? 

Eventueel betrek de groep: Betrek andere teamleden bij de discussie om verschillende perspectieven te horen. Vraag bijvoorbeeld: “Wat denken jullie van de voorgestelde verbeteringen en hoe kunnen we samenwerken om de efficiëntie te vergroten?”

Dit voorbeeld toont aan hoe het herkennen van persoonlijke aanvallen en het terugbrengen van de focus naar de inhoud bijdraagt aan een constructieve en professionele discussie binnen het team.

Tot Slot

Drogredenen zijn hardnekkige obstakels aan de vergadertafel, maar met bewuste inspanningen kunnen ze worden overwonnen. Blijf gefocust op de inhoud, bewandel de weg van onverstoorbaarheid en gebruik sturende vragen om de discussie weer op het juiste spoor te krijgen. Op die manier kunnen vergaderingen productief blijven en kunnen effectieve beslissingen worden genomen, vrij van de afleiding van drogredenen.

Last van drogredenen in de praktijk? Doe mee met bewust beinvloeden.